S.a. kardeşler, Arapça dil bilgisi çalışırken farkettiğim şu oldu, çalışma sırasında öğrenci karışık çalıştığından arapça dil bilgisi konularının konu başlıklarından bihaber oluyor ve neler öğrendiğini kestiremiyor.
Herhangi bir Arapça dil bilgisi kitabından belirli bir konuyu çalıştığımda, farklı bir Arapça dil bilgisi kitabında aynı konu farklı bir konu başlığı ile anlatıldığını ve işlendiğini farkettim. Bunları bilmeyen öğrenci sanki yeni bir konu öğreniyormuş ve ilgili konudan haberi yokmuş gibi oluyor.
Bunları gözönüne getirerek en azından konu başlıklarına hakim olabilmek aynı konunun farklı başlıklar altında işlenebildiğini gösterebilmek üzere;
Bende Arapça dil bilgisi ile ne kadar dil bilgisi konu başlıkları varsa onları toparlamaya karar verdim ve elimden gelen başlıkları burada toparlayacağım.
Arapça dil bilgisi konuları:
-
- Belirlilik takısı (Marife)
- İsimlerin halleri ve harekeleri
- İsimlerin iki hali (Marife – Nekra)
- Munsarif (Kurallı) isimlerin üç durumu (üstün, esre, ötre)
- Gayri Munsarif (Kural dışı) isimler
- İsim cümlesi (Mübteda – Haber)
- Fiil cümlesi (Fiil – Fail)
- Meful (Nesne)
- Harfi cerler
- İnne ve kardeşleri (إِنَّ)
- Zaman zarfları
- İsimlerde cinsiyet (Müennes – Müzekker / Dişil – Eril)
- Sıfatlar ve Sıfat tamlamaları
- Müennes tekil sıfatlar
- Sıfatların isim cümlesinde kullanılması
- İsim cümlesinde Mübteda ve Haberin yer değiştirmesi
- “Li” harfi ceri (لِ)
- Sahiplik
- İsim tamlaması (Muzaf – Muzafun ileyh / Tamlayan – Tamlanan)
- İsim sıfat tamlaması
- İsim cümlesi, sıfat tamlaması, isim tamlaması
- İsimlerin ikili yapılması (Müstesna, Tesniye)
- İkili isimlerin isim tamlamasında kullanılması
- İkili isimlerin sıfat tamlamasında kullanılması
- İsimlerin çoğul yapılması (Cemi)
- Müzekker (Eril) isimlerin çoğul yapılması
- Müennes (Dişil) isimlerin çoğul yapılması
- Cemi müzekker (Düzensiz, kırık çoğullar)
- Sıfatlar ve sıfat tamlamaları
- Cansızların düzensiz çoğullarının sıfat tamlamasında kullanılması
- Zamirler
- Munfasıl zamirler (şahıs zamirleri)
- Zamiri fasıl (Ayırıcı zamir)
- Salim fiillerin fiili mazi çekim kalıbı (Binai malum)
- Aksamı Seba
- Salim fiillerin etken fiili mazi çekimleri
- قَدْ، لَقَدْ edatları
- Fiil ve Fail uyuşması
- Muttasıl zamirler (iyelik, bitişik zamirler)
- كُلٌّ edatı
- İşaret zamirleri (gösterme isimleri)
- Ecvef fiillerin fiili mazi çekim kalıpları (bina-i malum)
- لَيْسَ eksik çekimli fiil
- Nakıs fiillerin fiili mazi çekim kalıbı (bina-i malum)
- İsmi mevsul (ilgi zamiri) ve sıla cümlesi
- Mudaf (katlanmış) fiilerin fiili mazi çekim kalıbı (bina-i malum)
- İsmi fail (ekten sıfat fiiller)
- İsmi meful (edilgen sıfat fiiller)
- İsmi faillerin fiil cümlesinde fail olarak kullanılması
- Hal ve çeşitleri
- Vavı haliye
- Ecvef, Nakıs, Mudaf fiillerin ismi fail ve ismi mefulleri
- Mastarlar (isim fiiller)
- Mefulu mutlak
- Fiili muzari (şimdiki zaman kipi – geniş zaman kipi) çekimi
- Fiili muzari ön ve son ekleri
- Salim fiillerin fiili muzari çekim kalıbı (bina-i malum)
- “la” لاَ edatı ile fiili muzarinin olumsuz yapılması
- Fiili muzarinin hal ve sıfat cümlesi olarak kullanılması
- Esamul Hamse (Beş isim)
- Kişi, şahıs اِمْرُؤٌ
- İstisna edatı إِلاَّ
- La’yı nefy لاَ (cinsini nefy eden)
- Muzafun ileyh’in elif lam ال alması
- Mudaf (şeddeli) fiilerin fiili muzari çekimi
- İsmi Tafdil (üstünlük sıfatı)
- Özel kullanılan iki kelime شَرٌّ، خَيْرٌ
- Ecvef fiilerin fiili muzari çekimleri
- Sayılar 1-10 arası
- Nasık fiillerin fiili muzari çekimleri
- Kırık – Düzensiz çoğulların genel kalıkları (Cemi mükesser)
- Misal fiilerin fiili muzari çekimleri
- Lefif fillerin fiili muzari çekimleri
- Özel çekim رَأْي
- İstek bildiren fiil وَدّ
- Nasp edatları أَنْ، لَنْ، كَيْ، إِذًا
- Önüne nasb edatı gelen salim fiillerin sonunun nasb olması
- Nasb edatları ve kullanımları
- Nakıs fiilerin nasb olması
- Cezm edatları إِنْ، لَمَّا، لَمْ، لاَ، لِ
- Önüne cezm edatı gelen salim fiillerin sonunun cezm olması
- Cezm edatları ve kullanımları
- Emirler
- Mudaaf (şeddeli) fillerin cezm ve emir yapılması
- İlk harfi hemze olan mehmuz fiillerin emirleri
- Nida harfi – Harfi nida يَا، أَيُّهَا
- Ecvef ve nakıs fiillerin cezm halleri
- Ecvef ve nakıs fiillerin emirleri
- Fiili mazinin edilgen yapılması (bina-i meçhul)
- Şart edatları ve şart cümleleri إِنْ، إِذَا، مَنْ، لَـ، لَوْ
- Fiili muzarinin edilgen yapılması (bina-i meçhul)
- Nunu tekid – Pekiştirme nunu ـنّ ve yemin kalıpları
- Nunu muhaffef – Hafifleştirme nunun ـنْ
- Arttırılmış fiil kalıplarına giriş (mezid babları – mezid kalıpları)
- İnfial إِنْفْعَالٌ babı (salim ve mudaaf fiillerin çekim kalıpları)
- Ecvef ve nakıs fiillerin infial إِنْفِعَالٌ ve iftial إِفْتِعَالٌ kalıplarındaki çekimleri
- Temenni cümleleri لَيْتَ، يَا لَيْتَ
- İsmi tasğir – küçültme ismi فُعَيْلٌ
- Sayılar 11-19 arası
- Tefil babı تَفْعِيلٌ (salim fiilerin tefil babındaki çekim kalıpları
- Nakıs ve lefif fiillerin tefil babı çekimleri
- Çift nesne alan fiillerde ikinci nesnenin zamirle ve إِيَّا ile gösterilmesi
- Tefeulbabı تَفَعُّلٌ (salim fiillerin çekim kalıpları)
- Failun kalıbı فَاعِلٌ kalıbı ile türetilen sıfatlar
- Nakıs fiillerin Tefeul babındaki çekimleri
- Mubalağa ismi fail kalıbı
- Özel isimler (oğul, künye, lakap, nisbet)
- İzafeti lafziye
- Sebebi sıfat (sıfat ilgi cümleciği, dolaylı sıfat)
- Ma مَا edatının çeşitli kullanımları
- Yardımcı fiiller
- İfal babı إِفْعَالٌ (salim, mudaaf ve misal fiilerin çekim kalıpları)
- Nakıs ve ecvef fiillerin ifal babındaki إِفْعَالٌ çekim kalıpları
- İstifal babıاِسْتِفْعَالٌ (salim, mudaaf, misal, nakıs, ecvef fiillerin çekimleri)
- Mufaaele babı مُفَاعَلَةٌ (salim, mudaaf ve nakıs fiillerin çekim kalıpları)
- Tefaul babı تَفَاعُلٌ (salim, mudaaf ve nakıs fiillerin çekim kalıpları)
- İnne ve benzerleri – İnne ve kardeşleri إِنَّ وَ أَخَوَاتُهَا
- Kane ve benzerleri – Kane ve kardeşleri كَانَ وَ أَخَوَاتُهَا
- Renk ve özellik (kusur) belirten sıfat kalıplar أَفْعَلُ
- İfilal babı إِفْعِلاَلٌ
- Diğer artırılmış bablar – diğer mezid bablar
- İsmi mekan kalıbı
- İsmi alet kalıbı
- Tekrar ve tarz ismi kalıpları
- Fiili mazinin dua ve temenni olarak kullanılması
- Dört kök harfli yalın fiiller – Rubai mücerred fiiller فَعْلَلَ، فَلْفَلَ
- Tefelele babı تَفَعْلَلَ
- İfanlele, ifalelle babları إِفْعَنْلَلَ، إِفْعَلَلَّ
- İsmi mefullerin deyim olarak kullanılması
- Esre isim + مَا… مِنْ cümlesi
- Sayılar 20-100 arası ve daha yüksek sayılar
- Yüzler basamağı
- Binler basamağı
- Sıra sayıları
- Kesir sayıları
- Üleştirme sayıları
- Hicri takvim (İslami aylar)
- Haftanın günleri
- Emsile
- Bina
- Mudaaf, ecvef ve nakıs fiillerin bütün çekimleri
- Aksamı seba’nın girdiği bablar ve çekimleri
- Tecvid kaideleri ve sayılar ve ebced hesabı
- Kuran okumasında durak ve geçiş işaretleri (vakf)
- Kuran okurken durma şekilleri
- Arapçadaki zamanlar
Herhangi bir Arapça dil bilgisi kitabından belirli bir konuyu çalıştığımda, farklı bir Arapça dil bilgisi kitabında aynı konu farklı bir konu başlığı ile anlatıldığını ve işlendiğini farkettim. Bunları bilmeyen öğrenci sanki yeni bir konu öğreniyormuş ve ilgili konudan haberi yokmuş gibi oluyor.
Bunları gözönüne getirerek en azından konu başlıklarına hakim olabilmek aynı konunun farklı başlıklar altında işlenebildiğini gösterebilmek üzere;
Bende Arapça dil bilgisi ile ne kadar dil bilgisi konu başlıkları varsa onları toparlamaya karar verdim ve elimden gelen başlıkları burada toparlayacağım.
Arapça dil bilgisi konuları:
-
- Belirlilik takısı (Marife)
- İsimlerin halleri ve harekeleri
- İsimlerin iki hali (Marife – Nekra)
- Munsarif (Kurallı) isimlerin üç durumu (üstün, esre, ötre)
- Gayri Munsarif (Kural dışı) isimler
- İsim cümlesi (Mübteda – Haber)
- Fiil cümlesi (Fiil – Fail)
- Meful (Nesne)
- Harfi cerler
- İnne ve kardeşleri (إِنَّ)
- Zaman zarfları
- İsimlerde cinsiyet (Müennes – Müzekker / Dişil – Eril)
- Sıfatlar ve Sıfat tamlamaları
- Müennes tekil sıfatlar
- Sıfatların isim cümlesinde kullanılması
- İsim cümlesinde Mübteda ve Haberin yer değiştirmesi
- “Li” harfi ceri (لِ)
- Sahiplik
- İsim tamlaması (Muzaf – Muzafun ileyh / Tamlayan – Tamlanan)
- İsim sıfat tamlaması
- İsim cümlesi, sıfat tamlaması, isim tamlaması
- İsimlerin ikili yapılması (Müstesna, Tesniye)
- İkili isimlerin isim tamlamasında kullanılması
- İkili isimlerin sıfat tamlamasında kullanılması
- İsimlerin çoğul yapılması (Cemi)
- Müzekker (Eril) isimlerin çoğul yapılması
- Müennes (Dişil) isimlerin çoğul yapılması
- Cemi müzekker (Düzensiz, kırık çoğullar)
- Sıfatlar ve sıfat tamlamaları
- Cansızların düzensiz çoğullarının sıfat tamlamasında kullanılması
- Zamirler
- Munfasıl zamirler (şahıs zamirleri)
- Zamiri fasıl (Ayırıcı zamir)
- Salim fiillerin fiili mazi çekim kalıbı (Binai malum)
- Aksamı Seba
- Salim fiillerin etken fiili mazi çekimleri
- قَدْ، لَقَدْ edatları
- Fiil ve Fail uyuşması
- Muttasıl zamirler (iyelik, bitişik zamirler)
- كُلٌّ edatı
- İşaret zamirleri (gösterme isimleri)
- Ecvef fiillerin fiili mazi çekim kalıpları (bina-i malum)
- لَيْسَ eksik çekimli fiil
- Nakıs fiillerin fiili mazi çekim kalıbı (bina-i malum)
- İsmi mevsul (ilgi zamiri) ve sıla cümlesi
- Mudaf (katlanmış) fiilerin fiili mazi çekim kalıbı (bina-i malum)
- İsmi fail (ekten sıfat fiiller)
- İsmi meful (edilgen sıfat fiiller)
- İsmi faillerin fiil cümlesinde fail olarak kullanılması
- Hal ve çeşitleri
- Vavı haliye
- Ecvef, Nakıs, Mudaf fiillerin ismi fail ve ismi mefulleri
- Mastarlar (isim fiiller)
- Mefulu mutlak
- Fiili muzari (şimdiki zaman kipi – geniş zaman kipi) çekimi
- Fiili muzari ön ve son ekleri
- Salim fiillerin fiili muzari çekim kalıbı (bina-i malum)
- “la” لاَ edatı ile fiili muzarinin olumsuz yapılması
- Fiili muzarinin hal ve sıfat cümlesi olarak kullanılması
- Esamul Hamse (Beş isim)
- Kişi, şahıs اِمْرُؤٌ
- İstisna edatı إِلاَّ
- La’yı nefy لاَ (cinsini nefy eden)
- Muzafun ileyh’in elif lam ال alması
- Mudaf (şeddeli) fiilerin fiili muzari çekimi
- İsmi Tafdil (üstünlük sıfatı)
- Özel kullanılan iki kelime شَرٌّ، خَيْرٌ
- Ecvef fiilerin fiili muzari çekimleri
- Sayılar 1-10 arası
- Nasık fiillerin fiili muzari çekimleri
- Kırık – Düzensiz çoğulların genel kalıkları (Cemi mükesser)
- Misal fiilerin fiili muzari çekimleri
- Lefif fillerin fiili muzari çekimleri
- Özel çekim رَأْي
- İstek bildiren fiil وَدّ
- Nasp edatları أَنْ، لَنْ، كَيْ، إِذًا
- Önüne nasb edatı gelen salim fiillerin sonunun nasb olması
- Nasb edatları ve kullanımları
- Nakıs fiilerin nasb olması
- Cezm edatları إِنْ، لَمَّا، لَمْ، لاَ، لِ
- Önüne cezm edatı gelen salim fiillerin sonunun cezm olması
- Cezm edatları ve kullanımları
- Emirler
- Mudaaf (şeddeli) fillerin cezm ve emir yapılması
- İlk harfi hemze olan mehmuz fiillerin emirleri
- Nida harfi – Harfi nida يَا، أَيُّهَا
- Ecvef ve nakıs fiillerin cezm halleri
- Ecvef ve nakıs fiillerin emirleri
- Fiili mazinin edilgen yapılması (bina-i meçhul)
- Şart edatları ve şart cümleleri إِنْ، إِذَا، مَنْ، لَـ، لَوْ
- Fiili muzarinin edilgen yapılması (bina-i meçhul)
- Nunu tekid – Pekiştirme nunu ـنّ ve yemin kalıpları
- Nunu muhaffef – Hafifleştirme nunun ـنْ
- Arttırılmış fiil kalıplarına giriş (mezid babları – mezid kalıpları)
- İnfial إِنْفْعَالٌ babı (salim ve mudaaf fiillerin çekim kalıpları)
- Ecvef ve nakıs fiillerin infial إِنْفِعَالٌ ve iftial إِفْتِعَالٌ kalıplarındaki çekimleri
- Temenni cümleleri لَيْتَ، يَا لَيْتَ
- İsmi tasğir – küçültme ismi فُعَيْلٌ
- Sayılar 11-19 arası
- Tefil babı تَفْعِيلٌ (salim fiilerin tefil babındaki çekim kalıpları
- Nakıs ve lefif fiillerin tefil babı çekimleri
- Çift nesne alan fiillerde ikinci nesnenin zamirle ve إِيَّا ile gösterilmesi
- Tefeulbabı تَفَعُّلٌ (salim fiillerin çekim kalıpları)
- Failun kalıbı فَاعِلٌ kalıbı ile türetilen sıfatlar
- Nakıs fiillerin Tefeul babındaki çekimleri
- Mubalağa ismi fail kalıbı
- Özel isimler (oğul, künye, lakap, nisbet)
- İzafeti lafziye
- Sebebi sıfat (sıfat ilgi cümleciği, dolaylı sıfat)
- Ma مَا edatının çeşitli kullanımları
- Yardımcı fiiller
- İfal babı إِفْعَالٌ (salim, mudaaf ve misal fiilerin çekim kalıpları)
- Nakıs ve ecvef fiillerin ifal babındaki إِفْعَالٌ çekim kalıpları
- İstifal babıاِسْتِفْعَالٌ (salim, mudaaf, misal, nakıs, ecvef fiillerin çekimleri)
- Mufaaele babı مُفَاعَلَةٌ (salim, mudaaf ve nakıs fiillerin çekim kalıpları)
- Tefaul babı تَفَاعُلٌ (salim, mudaaf ve nakıs fiillerin çekim kalıpları)
- İnne ve benzerleri – İnne ve kardeşleri إِنَّ وَ أَخَوَاتُهَا
- Kane ve benzerleri – Kane ve kardeşleri كَانَ وَ أَخَوَاتُهَا
- Renk ve özellik (kusur) belirten sıfat kalıplar أَفْعَلُ
- İfilal babı إِفْعِلاَلٌ
- Diğer artırılmış bablar – diğer mezid bablar
- İsmi mekan kalıbı
- İsmi alet kalıbı
- Tekrar ve tarz ismi kalıpları
- Fiili mazinin dua ve temenni olarak kullanılması
- Dört kök harfli yalın fiiller – Rubai mücerred fiiller فَعْلَلَ، فَلْفَلَ
- Tefelele babı تَفَعْلَلَ
- İfanlele, ifalelle babları إِفْعَنْلَلَ، إِفْعَلَلَّ
- İsmi mefullerin deyim olarak kullanılması
- Esre isim + مَا… مِنْ cümlesi
- Sayılar 20-100 arası ve daha yüksek sayılar
- Yüzler basamağı
- Binler basamağı
- Sıra sayıları
- Kesir sayıları
- Üleştirme sayıları
- Hicri takvim (İslami aylar)
- Haftanın günleri
- Emsile
- Bina
- Mudaaf, ecvef ve nakıs fiillerin bütün çekimleri
- Aksamı seba’nın girdiği bablar ve çekimleri
- Tecvid kaideleri ve sayılar ve ebced hesabı
- Kuran okumasında durak ve geçiş işaretleri (vakf)
- Kuran okurken durma şekilleri
- Arapçadaki zamanlar