Millet olarak topyekün verilen Kurtuluş Savaşı’nın birçok çocuk kahramanı bulunuyor.
İnsanlık tarihinde birçok ulusun verdiği kurtuluş mücadelelerine örnek teşkil eden olan Kurtuluş Savaşı’nda, dünyanın dört bir yanından gelen düşmana karşı, millet olarak topyekün mücadele verirken, bu mücadeleye katılan çocukların unutulmaz kahramanlıkları bulunuyor.
Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Enver Konukçu, Büyük Önder Atatürk’ün çocuklara bayram armağan eden tek lider olduğunu belirterek, “Çocuklarımız yaptıkları kahramanlıklarla bu bayramı hak etmişlerdir” dedi.
Kurtuluş Savaşı’nda kadın ve erkekler gibi çocuklarında düşmana karşı verilen mücadelede yerini aldığını anlatan Prof. Dr. Konukçu, yaptıkları kahramanlıklarla dikkati çeken yüzlerce çocuğun bulunduğunu ifade etti.
Her savaş gibi 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda da en fazla zararı çocukların gördüğünü anlatan Prof. Dr. Konukçu, Ermenilerin Erzurum’da yaptıkları katliamlarda çocukları bile öldürdüklerini ifade ederek, “Ermeni çeteciler, kazanlarda haşladıkları çocukları ailelerine yedirdikleri biliniyor” diye konuştu.
7 YAŞINDA DÜŞMANA VE İSYANCILARA KARŞI SAVAŞTI
Erzurum’un 1955-1960 yılları arasında belediye başkanlığı yapan 1965-1967 yılları arasında da Sağlık Bakanlığı görevini yürüten Edip Somunoğlu’nun 7 yaşında düşmana ve isyancılara karşı verilen mücadele de yer aldığını anlatan Prof. Dr. Konukçu, şunları söyledi:
“Atatürk’ün uygun görmesiyle ve Kazım Karabekir Paşa’nın emriyle, Ebulhindili Cafer Bey komutasında kurulan ve sadece Dadaşlardan oluşan birlik, 1920’de Ankara’ya gitmiştir. Bu birlik Düzce ve Adapazarı isyanlarının bastırılmasında önemli görevler üstlenmiş, ayrıca Yunan ordularına Geyve boğazının geçilmez olduğunu göstermişlerdir. Bu birlik içinde 7 yaşındaki Edip Somunoğlu’da yer almış ve yapılan başarılı mücadelede pay sahibi olmuştur.”
“İLK CUMHURİYET SEDASI ÇOCUKLARDAN GELDİ”
Erzurum Kongresi’nin yapıldığı günlerde Atatürk, kaldığı evde Mazhar Müfit Kansu’ya gizli kalması şartıyla yazdırdığı önemli notlar arasında kurulacak yeni devletin idare şeklinin Cumhuriyet olduğunu ifade ettiğini hatırlatan Konukçu, şöyle devam etti:
“Atatürk bu dönemde Köşk adlı mesire bölgesinde Erzurumlularla sohbet ederken, Albayrak okulu öğrencileri buranın önünden geçerken ‘İdaremiz cumhuriyet olmalıdır’ şeklinde bağırdıkları tarihi kaynaklarda yer alıyor. Bu ülkemizin kurucu Atatürk’ü çok duygulandırır ve mutlu eder. Yeni kurulacak devletin idare şeklini korkusuzca ilk ifade eden çocuklar olmuştur.”
ÇOCUKLARIN KAHRAMANLARINDAN BAZI ÖRNEKLER
Çeşitli kaynaklardan derlenen çocuk kahramanlıklarıyla ilgili birkaç örnek ise şöyle:
1. Dünya Savaşı’nda binlerce askerin donarak şehit olduğu Sarıkamış Harekatının yapıldığı günlerde cephedeki askerlerin iaşe sorunu baş gösterir. Galip Paşa’nın “yiyecek yetiştirin” şeklindeki telgrafları üzerine dönemin Erzurum Valisi Tahsin Bey çaresizlik içindedir. İlk hamlede toplanan 150 bin kilo buğdayın 90-95 kilometre uzaklığındaki cepheye ulaştırılması için çareler aranır.
Vali Tahsin Bey, cepheye yiyeceklerin çocuklar tarafından taşınabileceği fikri üzerine harekete geçer. Durum okullara, muhtarlara bildirilir. Bir gece Amerikan bezlerinden 30 kiloluk bini aşkın torba dikilerek unla dolduruldu.
Sayıları bine yaklaşan henüz çocuk yaştaki gençler, Hükümet Konağı önünde toplanarak Nebilhan’a kadar taşıyacakları unları sırtlanarak aşırı soğuğa cepheye yiyecek yetiştirmek yola çıkar.
CEPHANE TAŞIRKEN ÇIĞ ALTINDA KALDILAR
İran sınırında Ruslara karşı savaşan tümen cephanesiz kalınca Van’dan istenen yardım sonrası yaşları 12-17 arasında değişen 80’i öğrenci 120 çocuk, yatak çarşaflarından ve perdelerden kesilerek yapılan torbalara konulan mermileri sırtlarına bağla¤¤¤¤¤ yanlarındaki jandarma erleri ile cepheye doğru yola koyulur.
Aşırı soğuğa rağmen yol alan çocuklardan, dağı aşarken yakalandıkları fırtına sonrası haber alınamayınca arama çalışması başlatılır ve çığ altında kaldıkları belirlenir. Çocuklardan 38’i ile 3 jandarma çığ altından son anda kurtarılırken, 82 çocuk ile diğer jandarma erleri şehit olur.
14 YAŞINDAKİ OSMAN
İsmail Habib Sevük’ün Yurttan Yazılar adlı esirinde ise Çukurovalı 14 yaşındaki Osman’ın destanlaşan kahramanlığı yer alıyor. 14 yaşında olan ve adı muhtemelen Osman olduğu anlatılan çocuğun Fransızlara karşı verilen mücadele de yaptığı kahramanlık şöyle:
“Türkler tarafından Toroslarda sıkıştırılan tam teçhizatlı Fransız müfrezesi kagir bir binaya sığınır. Günler geçmesine rağmen bina ele geçirilemez. Fransızlara yardım gelmesinden korkulur ancak askerler binadan çıkarılamaz. Bu sırada 14 yaşındaki Osman, gece karanlığında gaz yağı tenekesiyle çatıya tırmanır ve binayı ateşe verir. Kargaşa içinde dışarı çıkan Fransız askerler ele geçirilir.”
Olayın kahramanı Osman’ın akıbeti bilinmiyor ancak, bir müfrezeyi bir çocuğun alt etmesi tarihteki yerini alır.
İnsanlık tarihinde birçok ulusun verdiği kurtuluş mücadelelerine örnek teşkil eden olan Kurtuluş Savaşı’nda, dünyanın dört bir yanından gelen düşmana karşı, millet olarak topyekün mücadele verirken, bu mücadeleye katılan çocukların unutulmaz kahramanlıkları bulunuyor.
Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Enver Konukçu, Büyük Önder Atatürk’ün çocuklara bayram armağan eden tek lider olduğunu belirterek, “Çocuklarımız yaptıkları kahramanlıklarla bu bayramı hak etmişlerdir” dedi.
Kurtuluş Savaşı’nda kadın ve erkekler gibi çocuklarında düşmana karşı verilen mücadelede yerini aldığını anlatan Prof. Dr. Konukçu, yaptıkları kahramanlıklarla dikkati çeken yüzlerce çocuğun bulunduğunu ifade etti.
Her savaş gibi 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda da en fazla zararı çocukların gördüğünü anlatan Prof. Dr. Konukçu, Ermenilerin Erzurum’da yaptıkları katliamlarda çocukları bile öldürdüklerini ifade ederek, “Ermeni çeteciler, kazanlarda haşladıkları çocukları ailelerine yedirdikleri biliniyor” diye konuştu.
7 YAŞINDA DÜŞMANA VE İSYANCILARA KARŞI SAVAŞTI
Erzurum’un 1955-1960 yılları arasında belediye başkanlığı yapan 1965-1967 yılları arasında da Sağlık Bakanlığı görevini yürüten Edip Somunoğlu’nun 7 yaşında düşmana ve isyancılara karşı verilen mücadele de yer aldığını anlatan Prof. Dr. Konukçu, şunları söyledi:
“Atatürk’ün uygun görmesiyle ve Kazım Karabekir Paşa’nın emriyle, Ebulhindili Cafer Bey komutasında kurulan ve sadece Dadaşlardan oluşan birlik, 1920’de Ankara’ya gitmiştir. Bu birlik Düzce ve Adapazarı isyanlarının bastırılmasında önemli görevler üstlenmiş, ayrıca Yunan ordularına Geyve boğazının geçilmez olduğunu göstermişlerdir. Bu birlik içinde 7 yaşındaki Edip Somunoğlu’da yer almış ve yapılan başarılı mücadelede pay sahibi olmuştur.”
“İLK CUMHURİYET SEDASI ÇOCUKLARDAN GELDİ”
Erzurum Kongresi’nin yapıldığı günlerde Atatürk, kaldığı evde Mazhar Müfit Kansu’ya gizli kalması şartıyla yazdırdığı önemli notlar arasında kurulacak yeni devletin idare şeklinin Cumhuriyet olduğunu ifade ettiğini hatırlatan Konukçu, şöyle devam etti:
“Atatürk bu dönemde Köşk adlı mesire bölgesinde Erzurumlularla sohbet ederken, Albayrak okulu öğrencileri buranın önünden geçerken ‘İdaremiz cumhuriyet olmalıdır’ şeklinde bağırdıkları tarihi kaynaklarda yer alıyor. Bu ülkemizin kurucu Atatürk’ü çok duygulandırır ve mutlu eder. Yeni kurulacak devletin idare şeklini korkusuzca ilk ifade eden çocuklar olmuştur.”
ÇOCUKLARIN KAHRAMANLARINDAN BAZI ÖRNEKLER
Çeşitli kaynaklardan derlenen çocuk kahramanlıklarıyla ilgili birkaç örnek ise şöyle:
1. Dünya Savaşı’nda binlerce askerin donarak şehit olduğu Sarıkamış Harekatının yapıldığı günlerde cephedeki askerlerin iaşe sorunu baş gösterir. Galip Paşa’nın “yiyecek yetiştirin” şeklindeki telgrafları üzerine dönemin Erzurum Valisi Tahsin Bey çaresizlik içindedir. İlk hamlede toplanan 150 bin kilo buğdayın 90-95 kilometre uzaklığındaki cepheye ulaştırılması için çareler aranır.
Vali Tahsin Bey, cepheye yiyeceklerin çocuklar tarafından taşınabileceği fikri üzerine harekete geçer. Durum okullara, muhtarlara bildirilir. Bir gece Amerikan bezlerinden 30 kiloluk bini aşkın torba dikilerek unla dolduruldu.
Sayıları bine yaklaşan henüz çocuk yaştaki gençler, Hükümet Konağı önünde toplanarak Nebilhan’a kadar taşıyacakları unları sırtlanarak aşırı soğuğa cepheye yiyecek yetiştirmek yola çıkar.
CEPHANE TAŞIRKEN ÇIĞ ALTINDA KALDILAR
İran sınırında Ruslara karşı savaşan tümen cephanesiz kalınca Van’dan istenen yardım sonrası yaşları 12-17 arasında değişen 80’i öğrenci 120 çocuk, yatak çarşaflarından ve perdelerden kesilerek yapılan torbalara konulan mermileri sırtlarına bağla¤¤¤¤¤ yanlarındaki jandarma erleri ile cepheye doğru yola koyulur.
Aşırı soğuğa rağmen yol alan çocuklardan, dağı aşarken yakalandıkları fırtına sonrası haber alınamayınca arama çalışması başlatılır ve çığ altında kaldıkları belirlenir. Çocuklardan 38’i ile 3 jandarma çığ altından son anda kurtarılırken, 82 çocuk ile diğer jandarma erleri şehit olur.
14 YAŞINDAKİ OSMAN
İsmail Habib Sevük’ün Yurttan Yazılar adlı esirinde ise Çukurovalı 14 yaşındaki Osman’ın destanlaşan kahramanlığı yer alıyor. 14 yaşında olan ve adı muhtemelen Osman olduğu anlatılan çocuğun Fransızlara karşı verilen mücadele de yaptığı kahramanlık şöyle:
“Türkler tarafından Toroslarda sıkıştırılan tam teçhizatlı Fransız müfrezesi kagir bir binaya sığınır. Günler geçmesine rağmen bina ele geçirilemez. Fransızlara yardım gelmesinden korkulur ancak askerler binadan çıkarılamaz. Bu sırada 14 yaşındaki Osman, gece karanlığında gaz yağı tenekesiyle çatıya tırmanır ve binayı ateşe verir. Kargaşa içinde dışarı çıkan Fransız askerler ele geçirilir.”
Olayın kahramanı Osman’ın akıbeti bilinmiyor ancak, bir müfrezeyi bir çocuğun alt etmesi tarihteki yerini alır.